Đây là bài viết trên tạp chí e27.co, được team WeTransform biên dịch và biên tập lại (biên dịch: Nguyễn Thị Tuyết Mai, biên tập: Huỳnh Hữu Tài)
Trong khi các chính phủ và các công ty tư nhân trên toàn thế giới đang gồng mình trong cuộc chiến chống lại đại dịch Covid-19, một vài thành phần đã lợi dụng tình hình này để trục lợi cho riêng mình. Nhận được rất nhiều khiếu nại về hiện tượng nâng giá trên các nền tảng thương mại điện tử, các nhà chức trách phải thắt chặt quản lý đối với một số các công ty thương mại điện tử. Tại Đông Nam Á, các cơ quan quản lý cũng đã cảnh báo tình trạng này đối với nhiều sàn thương mại điện tử như Tokopedia (Indonesia), Lazada (Thái Lan), Sendo, Tiki và Shopee (Việt Nam).
Trong khi một số công ty như Tokopedia đã chuyển hướng bằng cách cho đóng cửa hàng ngàn cửa hàng online bán các thiết bị hay vật dụng bảo vệ cá nhân trong mùa dịch với mức giá cắt cổ, thậm chí là phạt tiền một số người bán, thì có một số công ty khác không làm vậy, trái lại họ tận dụng các công nghệ trong thời đại mới để giải quyết các vấn đề này. Và Tiki là một ví dụ điển hình như vậy, họ đã đưa ra một loạt các sản phẩm mới để tự bình ổn giá thị trường.
Gã khổng lồ thương mại điện tử của Việt Nam đã đưa ra các tính năng dựa trên Trí tuệ nhân tạo (AI) và kiểm soát nghiêm ngặt để cung cấp cho khách hàng những sản phẩm tốt nhất về chất lượng và giá cả, cũng như để ngăn chặn việc đầu cơ tích trữ của một số cá nhân.
Ông Tridiv Vasavada – CTO của Tiki cho biết, “Mua sắm trực tuyến là một trong những giải pháp an toàn và tiện lợi nhất để đáp ứng nhu cầu mua sắm hàng ngày của người tiêu dùng trong thời gian cách ly xã hội. Tuy nhiên, người tiêu dùng cũng lo lắng về việc tăng giá và chất lượng sản phẩm kém trên một số nền tảng. Là một công ty công nghệ, chúng tôi đã khai thác và ứng dụng công nghệ để kiểm soát chất lượng, giá cả của sản phẩm cũng như giảm thiểu các trường hợp tích trữ, đầu cơ hàng hóa.”
“Winner system” và “buy box”
Tiki đã giới thiệu hai tính năng mới trên nền tảng của mình: “winner system” và “buy box” để cung cấp các ưu đãi tốt nhất cho khách hàng của mình. Đây là cách thức vận hành của chúng. Khi nhiều người cùng đăng bán cùng một mặt hàng trên Tiki, hệ thống sẽ chấm điểm cho mỗi mặt hàng bằng cách sử dụng các mô hình toán học dựa trên “Regression AI”. Công cụ này có tính đến các yếu tố khác nhau, chẳng hạn như khả năng cạnh tranh về giá cả, tốc độ giao hàng, xu hướng trả lại và hủy đơn hàng của từng người bán và khoảng cách của các kho hàng so với vị trí của khách hàng. Các mặt hàng đạt điểm cao nhất – cho dù đó là từ Tiki Trading (Tiki tự nhập hàng và phân phối) hoặc từ người bán bên thứ ba – sẽ được hiển thị là mặt hàng chính, và có được vị trí ưu tiên.
Tiki Trading chủ động bảo đảm tối đa lượng hàng trong kho của các đơn vị lưu kho (SKU) và đặt chúng ở gần những nơi có nhu cầu cao, để duy trì sự ổn định giá cả của các sản phẩm.
“Công nghệ được sử dụng để định giá các mặt hàng bằng cách so sánh giá cả từ hàng loạt sàn thương mại điện tử khác nhau. Hệ thống này hiện đang được áp dụng cho khoảng 300 SKU và chúng tôi sẽ sớm mở rộng quy mô cho 50.000 SKU,” giám đốc công nghệ Tiki tiết lộ thêm.
Giờ đây, để phát hiện và loại bỏ các sản phẩm kém chất lượng, Tiki đã phát triển công cụ giám sát dựa trên AI (trí tuệ nhân tạo), thu thập và xử lý một khối lượng dữ liệu khổng lồ, bao gồm đánh giá của khách hàng, xếp hạng, tỷ lệ hoàn trả và hủy đơn hàng. Tiki cũng đã xây dựng một mô hình dự đoán để phát hiện gian lận và tự động xóa/loại bỏ khỏi hệ thống đối với các sản phẩm không đạt tiêu chuẩn. Công nghệ này giúp giảm thời gian xử lý xuống 6 lần với tỷ lệ chính xác lên đến 90%, theo ông Vasavada.
Cuối cùng, để tránh việc đầu cơ tích trữ, hệ thống Tiki đã đặt ra một giới hạn nhất định số lượng mà một khách hàng có thể mua tương quan với số sản phẩm ở mỗi SKU. “Một số người tiêu dùng có thể phá vỡ giới hạn này bằng cách tạo ra nhiều tài khoản để đặt một đơn hàng mỗi phút. Để giải quyết vấn đề này, chúng tôi đã xây dựng một hệ thống phát hiện gian lận (FDS), sử dụng các dữ liệu khách hàng được mã hóa, từ nhân khẩu học đến hành vi mua sắm và áp dụng các mô hình AI để dự đoán xem khách hàng có đang cố gắng “lách luật” chỉ trong vài giây,” ông tiếp tục.
Hệ thống này được không chỉ được áp dụng cho từng đơn hàng trên Tiki mà còn có thể mở rộng để áp dụng cho hàng ngàn đơn hàng trong trường hợp nhu cầu tăng nhanh đối với các SKU cụ thể như các sản phẩm về y tế. Vasavada hy vọng rằng khi có sự kết hợp của việc định giá thông minh, sự tối ưu hóa vị trí của các kho hàng cùng với các công nghệ chống gian lận sẽ giúp cung cấp nhiều hơn các nhu yếu phẩm cần thiết hàng ngày và các thiết bị vật tư y tế cần thiết từ các nhà bán tin cậy cho khách hàng. Bên cạnh việc ứng dụng công nghệ tiên tiến, hoạt động kiểm tra của Tiki cũng liên tục được thực hiện để đảm bảo chất lượng của sản phẩm và người bán.
“Trong quá trình kiểm tra của chúng tôi, người bán được yêu cầu cung cấp giấy phép kinh doanh hoặc giấy chứng nhận kinh doanh hộ gia đình để hoàn thành việc đăng ký người bán trên Tiki. Ngoài ra, người bán được yêu cầu chứng minh nguồn gốc và tính xác thực của sản phẩm thông qua các chứng nhận đủ điều kiện trước khi sản phẩm được đưa lên nền tảng Tiki. Tiki cũng tiếp tục theo dõi các phản hồi của khách hàng để loại bỏ các sản phẩm không đủ tiêu chuẩn. Hình phạt nghiêm khắc nhất là loại bỏ vĩnh viễn các cửa hàng vi phạm trên Tiki,” Vasavada – CTO của Tiki kết luận.
