SCAMPER là một công cụ sáng tạo và tư duy đổi mới được sử dụng rộng rãi trong quá trình lên ý tưởng, bao gồm cả khi tổ chức workshop về Design Thinking. SCAMPER là viết tắt của các từ: Substitute (Thay thế), Combine (Kết hợp), Adapt (Điều chỉnh), Modify (Thay đổi), Put to another use (Sử dụng cho mục đích khác), Eliminate (Loại bỏ), và Reverse/Rearrange (Đảo ngược/Sắp xếp lại). Dưới đây là cách SCAMPER có thể được ứng dụng vào việc lên ý tưởng cho workshop Design Thinking mà tôi đã ứng dụng:
1. Substitute (Thay thế)
- Ý tưởng: Thay đổi một phần của quá trình workshop, chẳng hạn như thay thế một công cụ, phương pháp hoặc nội dung nào đó bằng một công cụ hoặc phương pháp khác.
- Ví dụ: Thay vì sử dụng Post-it để brainstorm, bạn có thể thay thế bằng công cụ trực tuyến như Miro hoặc MURAL, đặc biệt nếu workshop được tổ chức online.
2. Combine (Kết hợp)
- Ý tưởng: Kết hợp hai hoặc nhiều yếu tố của workshop để tạo ra một hoạt động hoặc trải nghiệm mới.
- Ví dụ: Kết hợp hoạt động “Empathy Map” với “Customer Journey Mapping” để giúp người tham gia hiểu rõ hơn về trải nghiệm của khách hàng từ góc nhìn cảm xúc.
3. Adapt (Điều chỉnh)
- Ý tưởng: Điều chỉnh một phần của workshop để phù hợp hơn với đối tượng tham gia hoặc mục tiêu cụ thể.
- Ví dụ: Điều chỉnh cách hướng dẫn phương pháp “How Might We” để phù hợp với một nhóm đối tượng cụ thể, chẳng hạn như người không chuyên về sáng tạo hoặc người mới bắt đầu với Design Thinking.
4. Modify (Thay đổi)
- Ý tưởng: Thay đổi một yếu tố của workshop để làm nó hấp dẫn hoặc hiệu quả hơn.
- Ví dụ: Thay đổi cấu trúc thời gian của workshop, như giảm thời gian cho phần lý thuyết và tăng thời gian cho phần thực hành.
5. Put to another use (Sử dụng cho mục đích khác)
- Ý tưởng: Sử dụng một phần của workshop cho một mục đích khác so với mục đích ban đầu.
- Ví dụ: Sử dụng công cụ “Persona” không chỉ để hiểu người dùng mà còn để xác định các nhu cầu đào tạo cụ thể cho đội ngũ nhân viên của công ty.
6. Eliminate (Loại bỏ)
- Ý tưởng: Loại bỏ một phần nào đó của workshop mà không cần thiết hoặc có thể thay thế bằng thứ khác hiệu quả hơn.
- Ví dụ: Loại bỏ phần giới thiệu lý thuyết dài dòng và thay vào đó, cho phép người tham gia trải nghiệm trực tiếp thông qua các hoạt động thực hành.
7. Reverse (Đảo ngược)
- Ý tưởng: Đảo ngược thứ tự hoặc cách thực hiện các phần của workshop để khám phá những góc nhìn mới hoặc tạo ra sự đột phá.
- Ví dụ: Thay vì bắt đầu với “Empathy”, bạn có thể bắt đầu workshop bằng việc nhìn nhận các giải pháp tiềm năng và sau đó quay ngược lại để hiểu người dùng sâu hơn.
Sau khi thực hiện xong kỹ thuật SCAMPER, bạn có thể trực quan hóa lên thành 1 slide như thế này, và có thể điều chỉnh cho phù hợp với bối cảnh của mình. Chúng ta có thể thực hiện nhiều lần kỹ thuật SCAMPER để có được nhiều ý tưởng mới mẽ hơn cho công việc của chính mình.
Ứng dụng cụ thể trong workshop Design Thinking
Khi thiết kế một workshop về Design Thinking, bạn có thể sử dụng SCAMPER như một khung tham chiếu để:
- Tạo ra các hoạt động workshop mới mẻ: SCAMPER giúp bạn khai thác các ý tưởng sáng tạo và xây dựng các hoạt động đa dạng và hấp dẫn.
- Tối ưu hóa quy trình workshop: Bằng cách áp dụng SCAMPER, bạn có thể cải tiến các yếu tố của workshop để làm cho nó hiệu quả hơn, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người tham gia.
- Kích thích tư duy sáng tạo: SCAMPER khuyến khích người tổ chức workshop suy nghĩ sáng tạo và phá vỡ các giới hạn của các quy trình thông thường.
SCAMPER là một công cụ mạnh mẽ để đảm bảo rằng workshop Design Thinking không chỉ mang tính giáo dục mà còn độc đáo, đáng nhớ, mang lại nhiều trải nghiệm tích cực cho người học.
